انقلابی‌گری و ضدانقلابی‌گری

انقلاب سرنوشتی مدرن است. شاید هیچ پدیده سیاسی دیگری اینچنین نمی تواند روح عصر مدرن را در خود احضار کند. باور به اراده انسانی و عاملیت او در تاریخ، بیزاری از نظم حاکم و شورش علیه هر آنچه پیشینیان ساخته‌اند، شکاکیت نسبت به حقایق گذشته، امید به آینده‌ و آرمان‌شهری این جهانی و از همه مهمتر تولد عامل سیاسی جدیدی به نام «مردم»، همگی سرشت‌نما‌ترین وجوه عصر جدید هستند.

نشاط در طبیعت، عدالت در معیشت

نشاط در طبیعت ،عدالت در معیشت
 بامدادی که تفاوت نکند لیل و نهار
خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار
این همه نقش عجب بر در و دیوار وجود

نوروز جلوه ای از فرهنگ ایرانی

آن معجزه اي كه از سياست و شمشير بر نمي آيد

نوروز سُنت نیست! فرهنگ است! نوروز نقاشی و رنگ آمیزی است، هنر است! نوروز موسیقی و تازگی و جوانی و عشق و دوستی است. نوروز نماد پیروزی نیکی بر بدی است. تعادل بهاری است، کنار کذاشتن کینه‌ها و پاس داشتن دوستی‌ها و خویشی‌ها است، پرورنده صلح و آشتی است. نوروز خانه‌تکانی و دور کردن پلشتی و آلودگی از آشیانه و از خويشتن است. نوروز زمان تازگی و شادی و لبخند است. نوروز بالا تر از سُنت است.

عیدی دادن در نوروز باستان

عیدی دادن یکی از رسومی است که از گذشته در فرهنگ ایرانیان بوده است، بزرگترها به کوچکترها عیدی می‌دادند و کوچکترها برای دستبوسی نزد بزرگترها می‌رفتند؛ مهم دریافت هدیه‌ای از بزرگترها بود اما امروز این رسم تغییر یافته و هدایای نقدی جایگزین رسوم قدیمی شده است.

خردورزی و میانه‌روی ایرانی، اندیشۀ افراط را شکست می‌دهد

ارزیابی جامعه شناختیِ انتخابات اخیر ایران
ایران به رغم مصائب بسیار، یک تفاوت جدی و مزیت مطلق، نسبت به بقیه کشورهای خاورمیانه و جهان سوم دارد. در این کشور هیچ زمانی، بنیادگرایی به قله نرسیده چه، سنت میانه‌اندیشی و روشنفکری دینی در بزنگاه‌های تاریخی، جامعه را از خطر سقوط آزاد در چاه افراط‌گرایی رهیده است. اگر اینک گونه‌های مختلف افراط‌گرایی دینی، در شهرهای کوچک و بزرگ جهان اسلام آنقدر نفوذ کرده که حتی برخی را به تسخیر خود درآورده، در ایران توفیق افراطیون برای به قله رسیدن، رویای پریشان است. در جامعه‌ای که تعقل، اخلاق و آزادی در متن نهاد اندیشگی آن فربه‌تر از اید‌ئولوژی است، اندیشه‌های تمامیت‌خواه، افراطی و بنیادگرا محکوم به شکست است.

نامۀ سّری «پیشه وری» به استالین

درﺧﻮاﺳﺖِ ﻛمک های ﻣﺨﻔﻴﺎنۀ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ از اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ ﺑﺮاي ﺟﺪاﻛﺮدنِ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن از اﻳﺮان
این ﺳﻨﺪ ترجمه‌ی نامه‌ی سری سید جعفر پیشه‌وری به استالین، در پی موافقت شوروی برای خروج نیروهایش از ایران است. پیشه‌وری پس از رد شدن اعتبارنامه‌اش در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی به نظر بسیاری از پژوهشگران به دام روس‌ها افتاد و در سال 1324 با چندنفر از فعالان سیاسی آذربایجان، فرقه دموکرات آذربایجان را تأسیس کرد و چندی بعد با حمایت شوروی اعلام استقلال کرد. اما با تشکیل دولت قوام در بهمن ۱۳۲۴، و موافقت شوروی برای خارج کردن نیروهایش از ایران، پیشه‌وری برای مذاکره به تهران سفر کرد. دولت مرکزی در نیمه دوم ۱۳۲۵ برای اعاده حاکمیت خود در آذربایجان نیروی نظامی مستقر کرد و فرقه دموکرات از هم پاشید و پیشه‌وری به شوروی پناه برد و در باکو اقامت گزید.

رانت گرائی در روسیه

 برگردان: محمد کردزاده کرمانی

مقاله علمی "رانت گرائی در روسیه" ضمن تلاش در تعریف دقیق رفتار رانت جویانه و دسته بندی انواع مختلف رانت جوئی، دلیل اصلی فروپاشی نظام شوروی را در اثرکاهش قیمت نفت میداند، (نکته ای که توسط محققین ایرانی کمتر مورد تامل قرار گرفته است). این مقاله به عنوان الفبای سیاسی به دو نکته اساسی دیگر اشاره می کند که ضعف نهادهای مدنی و ضعف سیستم قضائی در روسیه منجر به رانت جوئی هائی گردید که به فساد منتهی شد.
این مقاله تعریف ویژه ای از فرار مغزها و یا خروج مغزهای جوانان از فکر نموده است که در ادبیات اقتصادی و سیاسی منحصر به فرد است. فرار مغزها زمانی صورت می گیرد که انسانها به دنبال رانت باشند و خلاقیت و اندیشه را کنار بگذارند. بنابراین تعریف فرهنگ رانت جوئی با منسوخ نمودن خلاقیت و اندیشه موجب فرار مغز انسانها می شود.

از چنین ملتی چگونه باید توقع حافظه تاریخی داشت؟

نظمیست هر نظام‌پذیری را
گر خواندی در اول موسیقا
بعد از سقوط سلطنت، در همین چند سال اخیر، روشنفکران و کتاب‌ خوانان ایران تازه به این فکر افتاده‌اند که «ما حافظه‌ی تاریخی نداریم.» راست است و این حقیقت قابل کتمان نیست. در کجای جهان، در قرن بیستم، اگر فرّخی یزدی (غرض شخص او نیست، بلکه منظور شاعری آزاده و میهن دوست و شجاع از طراز اوست) کشته می‌شد، کسی از گورجای او بی‌خبر می‌ماند؟ نمی‌دانم شما تاکنون به این نکته توجه کرده‌اید که هیچ‌کس نمی‌داند جای به خاکسپاری فرخی یزدی کجا بوده است؟

برداشتی روشن تر از تاریخ تشیع

در شرایطی که فرصت مطالعه کتاب برای بسیاری از انسانهای امروزی فراهم نمی باشد بسیار خوب است که اگر کسی کتاب سودمندی بخواند حتما خلاصه ای از برداشتها و یافته های خود از آن کتاب را در اختیار دیگران بگذارد.
من اخیرا کتاب ارزشمند ((تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی)) تالیف استاد رسول جعفریان را مطالعه کردم. این کتاب حدود نهصد صفحه دارد.

نامه سرگشادۀ محسن رنانی به شورای نگهبان

 پیامدهای اقتصادی انتخابات ایران در اسفند 94

من به حکم آن‌که رشته تخصصی‌ام اقتصاد است و پانزده سال است «نظریه اقتصادی دموکراسی» را به دانشجویان دکتری تدریس می‌کنم به خود اجازه می‌دهم درباب پیامدهای اقتصادی انتخابات اسفند ۹۴ نکاتی را به استحضار شما عالیجنابان برسانم. نزدیک به سه ماه است که نگرانی عمیقی درباره پیامدهای انتخابات اسفند برای اقتصاد ایران در من ایجاد شده است و به همین خاطر گفت‌و‌گوهایی را با حدود ۳۰ نفر از فعالان و اندیشمندان حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور (شامل ده نفر اصلاح طلب، ده نفر اصولگرا وده نفر مستقل) انجام داده‌ام.